Spotkanie autorskie z PIOTREM ZAWOJSKIM poświęcone jego książce „Sztuka obrazu i obrazowania w epoce nowych mediów” (Oficyna Naukowa 2012)

Prowadzenie: Maciej Melecki i Krzysztof Siwczyk

Autor o książce:

Obrazy wędrowały i wędrują – podobnie refleksja o nich jest nieustannym ruchem – myśli, logosu, refleksji. Być może ruch obrazów i ruch refleksji nad nimi czasem zastygają w jakiejś dziwnej synchronii, najczęściej chyba jednak te dwa światy pozostają względem siebie w stosunku asymptotycznym. Zbliżają się do siebie bardzo blisko, niemal się pokrywając, ale do tego bezpośredniego spotkania nigdy nie dochodzi. Obrazy jako nomadyczne twory poszukują dla siebie mediów, media zaś lokują swoje nadzieje w obrazach.

Mam nadzieję, że rozmaite formy (audio)wizualne prezentowane w książce są nie tylko interesującymi „przypadkami” realizacji artystycznych wykorzystujących nowe media, ale ich zestawienie obok siebie pokazuje wielką różnorodność świata form wyrazowych nowych mediów. Być może Czytelnikowi poszukującemu pewnej systematyzacji wielości fenomenów współczesnych obrazów zawarte w kolejnych rozdziałach książki analizy i interpretacje dadzą asumpt do tworzenia własnej całości. Nie zajmuję się tu właściwie tradycyjnymi obrazami. Moja uwaga skupiona jest na obrazach technicznych; to one dziś w gruncie rzeczy stanowią naszą naturalną ikonosferę.

W książce piszę o fotografii tradycyjnej (Jean Baudrillard) i fotografii digitalnej (Daniel Lee), cyfrowej diaporamie (Pedro Meyer), filmie (Lech Majewski) i „kinie software’owym” (Lev Manovich oraz Andreas Kratky), obrazach psychosomatycznych (Kurt Hentschläger) i obrazach sonoluminescencyjnych (Evelina Domnitch i Dmitry Gelfand), audiowizualnym środowisku interaktywnym i immersyjnym (T_Visionarium) oraz paraobrazach (Brian Eno). Książka opowiadajac o paradoksach obrazów w epoce nowych mediów jednocześnie jest „obrazem” piszącego, nie tylko poprzez wybór opisywanych i interpretowanych fenomenów współczesnego świata audiowizualnego, ale także przez fakt, że staje się „ekranem”, na którym obrazy „opisują” piszącego. Można by strawestować formułę Jacquesa Lacana z tekstu What is a Picture i powiedzieć, że zostałem (przez siebie samego) „sfoto-grafowany”, czyli sportretowany przez pisanie („zapisany”). Albo inaczej mówiąc: przez ujawnienie własnego „pisania”/„opisywania” konkretnych obrazów — staję się „obrazem” do oglądania.

 

* * *

Dr hab. Piotr Zawojski – adiunkt w Zakładzie Filmoznawstwa i Wiedzy o Mediach Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, gdzie wykłada zagadnienia teorii i historii kina, telewizji, komunikowania i nowych mediów audiowizualnych oraz cyberkultury. Wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Wykładał też na Wydziale Radia i Telewizji UŚ oraz w Wyższej Szkole Mechatroniki w Katowicach. Współpracował z katowickim ośrodkiem Telewizji Polskiej. Opublikował kilkadziesiąt prac naukowych m. in. w Studiach Filmoznawczych, Kwartalniku Filmowym, Sztuce i Filozofii, Postscriptum, Formacie, Kulturze Współczesnej, Roczniku Historii Sztuki PAN, Przeglądzie Kulturoznawczym, camer@obscura, Zeszytach Artystycznych, Art Inquiry i w wielu tomach prac zbiorowych. Autor książek Elektroniczne obrazoświaty. Między sztuką a technologią (2000), Wielkie filmy przełomu wieków. Subiektywny przewodnik (2007), Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii (2010) oraz Sztuka obrazu i obrazowania w epoce nowych mediów (2012). Brał udział w ponad czterdziestu konferencjach naukowych krajowych i zagranicznych, tłumaczył teksty z języka angielskiego. Współredagował (z Andrzejem Gwoździem) tom Wiek ekranów. Przestrzenie kultury widzenia (2002). Redaktor naukowy i autor wstępu do Ku filozofii fotografii Viléma Flussera (2004), pierwszej polskiej edycji książkowej tego filozofa. Redaktor tomu Digitalne dotknięcia. Teoria w praktyce/Praktyka w teorii (2010). Był współpracownikiem Ośrodka Szkolenia i Analiz Programowych TVP, Centrum Strategii – Akademii Telewizyjnej, dla której opracowywał analizy programów telewizyjnych i monitoringi publikowane w Zeszytach OSiAP i Wizji publicznej; publikował również teksty poświęcone problematyce telewizyjnej i medialnej w Zeszytach Telewizyjnych.Zajmował się działalnością popularyzatorską i edukacyjną współpracując z wieloma DKF-ami, Młodzieżowymi Akademiami Filmowymi oraz organizowanym w Katowicach Festiwalem Filmów Kultowych. Od lat wspiera niezależną twórczość filmową, był wielokrotnie jurorem festiwali prezentujących twórczość filmowców niezależnych w Kędzierzynie-Koźlu, Bieruniu, Gliwicach, Katowicach oraz festiwalu filmów dokumentalnych w Ołomuńcu. Od roku 2009 jest ekspertem Śląskiego Funduszu Filmowego. Sypendysta Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego (2006) oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2011).W roku 2009 był dyrektorem artystycznym festiwalu sztuki cyfrowej „digital_ia.09″, który został zorganizowany przez Klub „13 Muz” w Szczecinie. Rok wcześniej w tym samym miejscu zorganizował w ramach „digitali_ów.08″ pionierski projekt panelu dyskusyjnego poświęconego sztuce nowych mediów w „Second Life”. Wroku 2013 po raz kolejny był dyrektorem artystycznym „digital_iów”.

Zajmuje się również krytyką filmową i eseistyką poświęconą szeroko rozumianej kulturze audiowizualnej, fotografii i cyberkulturze publikując teksty w Ekranie, Kinie, Fa-Arcie, Śląsku, artPapierze, Biuletynie Fotograficznym Świat Obrazu oraz katalogach wystaw artystów nowych mediów. Współpracownik – od początku jego istnienia – kwartalnika Opcje, od roku 1999 kieruje działem Filmu i Mediów tego wydawanego w Katowicach pisma.

Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Polskiego Towarzystwa Estetycznego, International Association for Aesthetics, Śląskiego Towarzystwa Filmowego i International Association of Art Critics (AICA).